Sự khác biệt giữa máy phay và máy tiện

Hầu hết các trung tâm sản xuất hiện đại đều có cả máy phay và máy tiện. Mỗi máy tuân theo cùng một nguyên tắc gia công, được gọi là gia công cắt. Mặc dù cả hai đều liên quan đến việc sử dụng một dụng cụ cắt để loại bỏ vật liệu khỏi phôi dưới dạng phoi (chip), nhưng giữa máy phay và máy tiện đều có những đặc điểm khác biệt về chức năng và mục đích gia công riêng.

Sự khác biệt giữa máy phay và máy tiện

Máy tiện và máy phay đều được sử dụng để cắt nguyên liệu thô, nhưng chúng có những cách làm rất khác nhau. Máy tiện xoay vật liệu (phôi), trong khi máy phay xoay dụng cụ cắt cho các hoạt động cắt khác nhau. Để sử dụng một trong hai, bạn phải biết sự khác biệt giữa hai và khả năng từng loại.

Máy phay và máy tiện

• Đặc trưng của máy phay và máy tiện

Máy tiện tạo ra các bộ phận hình trụ bằng cách sử dụng các dụng cụ cắt đường kính bên ngoài và bên trong với kích thước và hình dạng khác nhau. Vật liệu xoay tròn trên mâm cặp trong khi dụng cụ cắt vật liệu. 

Máy phay xoay công cụ để cắt vật liệu đứng yên được gá cố định. Máy phay sử dụng các dụng cụ cắt hình trụ, chẳng hạn như dao phay (end mill) và dao khoan (drill), để loại bỏ vật liệu tạo ra một chi tiết hoàn thiện.

• Dụng cụ cắt trên máy phay và máy tiện

Dụng cụ chính được sử dụng trên máy tiện là chip cắt (Chip Insert), sử dụng đầu có thể tháo rời để cắt và định hình bên ngoài của vật liệu quay trong mâm cập. Loại dụng cụ cắt này không được sử dụng trên máy phay. Loại dụng cụ cắt được sử dụng phổ biến nhất của máy phay là dao phay ngón, được đặt trong trục chính và quay với tốc độ khác nhau tùy thuộc vào loại vật liệu được cắt. Dao phay ngón có thể được sử dụng trong máy tiện, nhưng chúng thường chỉ được sử dụng trong trục chính của máy phay.

Máy tiện

• Cân nhắc sử dụng máy phay hay máy tiện trong gia công

Nếu bạn cần cắt vật liệu hình trụ, bạn nên chọn máy tiện vì hiệu quả công việc tốt hơn và cắt vật liệu dễ dàng hơn nhiều. Các vết cắt góc và bất kỳ chi tiết cần gia công nào không phải là hình trụ, sẽ được gia công tốt hơn khi sử dụng máy phay.

• Thiết lập máy phay và máy tiện

Công đoạn thiết lập gia công trên máy tiện đơn giản hơn máy phay vì độ chính xác gia công phụ thuộc chính vào mâm cặp. Khi cài đặt hàm chuck (mâm cặp), hãy chắc chắn rằng chúng cách đều nhau, điều này sẽ ngăn chặn bất kỳ lỗi nào trong quá trình gia công.

Để sử dụng máy phay, bạn phải chú ý nhiều hơn từ thiết lập đồ gá để đảm bảo nó thẳng. Để đạt độ chính xác cao trong thiết lập đồ gá, ta thường sử dụng đồng hồ so để kiểm tra và điều chỉnh đồ gá cho đến khi nó hoàn toàn thẳng. Siết lại các bu lông duy trì và kiểm tra lại độ thẳng, thực hiện bất kỳ điều chỉnh nào là cần thiết.

Máy phay

• Hoạt động của máy phay và máy tiện

Sự khác biệt chính giữa máy phay và máy tiện là mối quan hệ giữa phôi và dụng cụ.

Đối với máy tiện

Một máy tiện là một máy lớn giống như một bàn làm việc thông thường. Bao gồm gần một chục bộ phận khác nhau – mặt gia công, thân máy, đầu máy, đuôi máy, tấm mặt, v.v. - nó được thiết kế để xoay một phôi với một dụng cụ cắt một lưỡi. Sau khi phôi được gắn trên đỉnh của máy tiện, máy tiện quay nó với một dụng cụ cắt một lưỡi. Dụng cụ cắt vẫn đứng yên, nhưng phôi quay với nó để loại bỏ vật liệu.

Máy tiện được sử dụng đặc trưng là chế biến gỗ hoặc kim loại, tùy thuộc vào vật liệu mà chúng dự định loại bỏ. Máy tiện gỗ thường nhỏ hơn và có ít bộ phận hơn so với các máy gia công kim loại, nhưng cả hai đều dựa vào công suất quay của phôi được gắn để loại bỏ vật liệu khi nó tiếp xúc với dụng cụ cắt.

Gia công trên máy tiện CNC

Đối với máy phay

Máy phay là máy được sử dụng để loại bỏ vật liệu khỏi phôi bằng cách cho phôi vào dụng cụ cắt đa lưỡi hoặc có nhiều điểm cắt. Máy phay cao hơn máy tiện, nhưng chúng cũng có chiều dài ngắn hơn, cho phép các công ty sản xuất đặt chúng trong không gian nhỏ.

Gia công trên máy phay CNC

Nên lựa chọn máy phay hay máy tiện

Lý do tốt nhất để sử dụng máy phay là tính linh hoạt. Các tùy chọn dụng cụ cho máy phay là vô tận, với hàng trăm dụng cụ cắt đặc biệt có sẵn và nhiều kiểu máy phay khác nhau, đảm bảo bạn được trơn tru từ đầu đến cuối trong mỗi công việc. Một máy phay cũng có thể cắt các mảnh phức tạp hơn máy tiện. Ví dụ, không thể chế tạo một cách hiệu quả ống nạp cho động cơ trên máy tiện. Đối với các bộ phận phức tạp như thế, sẽ cần một máy phay để gia công thành công.

Mặc dù máy tiện được sử dụng hạn chế hơn so với máy phay, nhưng chúng vượt trội hơn đối với các bộ phận hình trụ. Mặc dù máy phay có thể tạo ra các vết cắt giống như máy tiện, nhưng nó có thể cần nhiều thiết lập để tạo ra cùng một phần. Khi cần sản xuất liên tục các bộ phận hình trụ, một máy tiện sẽ hoạt động tốt hơn máy nghiền và tăng cả hiệu suất và hiệu quả.

Vậy với bài viết chi tiết trên có thể giúp các bạn hiểu Sự khác biệt giữa máy phay và máy tiện với các đặc điểm cơ bản nhất mà ta có thể phân biệt được máy phay và máy tiện.

Mong rằng bài viết này sẽ giúp bạn khi vừa bắt đầu nghiên cứu về máy phay và máy tiện có thể dễ dàng tiếp cận và hiểu hơn về 2 loại máy này.

Chúc bạn thành công!

Tham khảo các khóa học lập trình và vận hành máy CNC tại TechK:

✨ Khóa học Lập trình và Vận hành máy phay CNC

✨ Khóa học Lập trình và Vận hành máy tiện CNC

✨ Khóa học MasterCAM 2D - Lập trình gia công phay CNC

✨ Khóa học MasterCAM 3D - Lập trình gia công phay CNC

✨ Khóa học MasterCAM - Lập trình gia công tiện CNC

TRẦN TRỌNG TUẤN HẢI - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ TECHK